بدن برای رساندن مواد غذایی به سلول‌ها نیاز به فشار خون دارد ولی قدرت فشار خون اهمیت دارد. فشار خون بالا وضعیتی است که در آن فشار جریان خون و به‌عبارت دیگر فشار وارد‌شونده بر دیواره رگ‌ها از حد معمول بالاتر می‌رود. علل بروز این بیماری هنوز به‌طور کامل شناخته شده نیست. در بیشتر موارد افزایش مقاومت محیطی عروق مسئول افزایش فشار خون است که خود علل متفاوتی دارد. وقتی که فشار خون به هر علت بالا باشد، قلب با هدف پمپاژ دوباره و به گردش درآوردن خون، وادار به افزایش حرکت و کار بیشتر می‌شود.
فشارخون پایین:
پایین بودن فشار خون از دید خیلی از مبتلایان به فشار خون بالا یک آرزو است درحالی‌که پایین بودن فشار خون نیز عارضه‌ای خطرناک است. معمولا در افراد سالم، فشار سیستولیک 120میلی‌متر جیوه بر فشار دیاستولیک 80میلی‌متر جیوه است. فشار خون 60تا 90میلی‌متر جیوه یا کمتر ناشی از کاهش حجم خون، به‌عنوان فشار خون پایین محسوب می‌شود. البته در فشار خون پایین مزمن، تقریبا هیچ علامت جدی‌ای وجود ندارد و در واقع تنها زمانی که فشار خون به‌طور ناگهانی کاهش می‌یابد و مغز از میزان خون کافی محروم می‌شود برای فرد مبتلا مشکلاتی ایجاد می‌شود.
عوامل فشارخون پایین:
وقتی فشارخون به حدی پایین باشد که خون کافی به اندام‌های بدن نرسد، اندام‌ها به کفایت عمل نکرده و ممکن است به‌تدریج آسیب ببینند؛ به‌عنوان مثال اگر خونِ کافی به مغزمان نرسد، سلول‌های مغزی اکسیژن و مواد مغذی کافی دریافت نکرده و احساس گیجی، منگی یا حتی غش کردن به سراغمان می‌آید.
برخی از عوامل فشار خون پایین عبارتند از:
کم آب شدن بدن
خونریزی متوسط تا شدید
التهاب جدی اندام‌های درون بدن مثل لوزالمعده
ضعیف شدن عضلات قلبی
مصرف برخی داروها
فشارخون نرمال:
فشار خون شریانی بین 2سطح حداکثر و حداقل در نوسان است. سطح حداکثر یا سطح سیستولی در زمان انقباض قلب و سطح حداقل یا دیاستولی در زمان استراحت قلب به‌وجود می‌آید. فشار خون به 2عامل مهم بستگی دارد که یکی برون ده قلب است؛ یعنی مقدار خونی که در هر دقیقه به وسیله قلب به درون آئورت پمپاژ می‌شود و عامل دیگر، مقاومت رگ است؛ یعنی مقاومتی که بر سر راه خروج خون از قلب در رگ‌ها وجود دارد. فشارخون نرمال در انسان درحال استراحت در محدوده ۱۰۰ الی ۱۴۰ میلی‌مترجیوه (سیستولیک) و ۶۰ الی ۹۰ میلی‌متر جیوه(دیاستولیک) قرار دارد. به‌طور معمول اگر فشار خون به‌صورت پایدار بالاتر از ۱۴۰ سیستول و ۹۰ دیاستول قرار گیرد پاتولوژی و بیماری محسوب می‌شود.
بایدها و نبایدهای فشار خون
اگرفشار خون پایین دارید:
تغییر در رژیم غذایی مانند افزایش مصرف آب و نمک و شیرینی‌های کافئین‌دار، نان و غلات سبوس‌دار، میوه‌ها، سبزیجات، مرغ و ماهی
کاهش دوز یا توقف دارو(البته تحت‌نظر پزشک)
تغییر در وضعیت خواب: به آرامی موقعیت خود را تغییر دهید. قبل از بیرون آمدن از رختخواب، برای چند دقیقه نفس عمیق بکشید و سپس به آرامی بنشینید و بعد بایستید. هنگام خوابیدن، سر خود را کمی بالاتر قرار دهید، با این کار اثر جاذبه زمین را کمتر می‌کنید.
گیاهانی مانند زردچوبه، دارچین، زنجبیل و فلفل به افزایش فشار خون کمک می‌کنند و عملکرد کلیه‌ها را بهبود می‌بخشند.
وعده‌های غذایی کوچک و کم کربوهیدرات مصرف کنید.
مراجعه به پزشک
اگر فشار خون بالا دارید:
تغییر رژیم غذایی: حذف نمک، الکل، کافئین، فست فود، سوسیس، کالباس، کنسرو گوشت، ماهی دودی یا کنسروشده، سس‌ها و کنسرو لوبیا که سرشار از سدیم هستند.
افزایش فعالیت بدنی و ورزش منظم
کاهش استرس
کاهش جدی وزن
ترک سیگار
فشارخون بالا:
فشار حداکثر 140میلی‌متر جیوه و بیشتر یا فشار حداقل 90میلی‌متر جیوه و بیشتر فشار خون بالا محسوب می‌شود. به جز موارد کمی که فشار خون بالا مربوط به یک عامل با بیماری زمینه‌ای است، در اغلب موارد در افرادی که دچار فشار خون بالا تشخیص داده می‌شوند، علت مشخصی برای فشار خون بالا به‌دست نمی‌آید. نکته مهمی که باید به آن توجه داشته باشید این است اگر مبتلا به پرفشاری خون هستید و با اقدامات درمانی، فشار خون شما به حد طبیعی بازگشته است، بیماری شما علاج نشده و تنها تحت کنترل است؛ بنابراین نباید درمان‌ها را قطع کنید. فشار خون بالا یکی از عوامل خطرساز بیماری‌های عروق کرونر قلب (عروقی که به قلب خون می‌رسانند) است و به اعضای حیاتی مهم مثل مغز، قلب، کلیه و چشم آسیب جدی می‌رساند. اگر فشار خون بالا شناخته شده و به‌موقع درمان شود، می‌توان بسیاری از عوارض فشار خون بالا را پیشگیری کرد اما چون فشار خون بالا معمولا بدون علامت است، قاتل بی‌صدا یا Silent killer نامیده می‌شود.
عوامل فشارخون بالا:
عوامل فشار خون اولیه (95درصد از بیماران)
سن: در مطالعات مختلف نشان داده شده است که سیر پیش‌رونده افزایش فشار خون با افزایش سن ارتباط دارد.
ژنتیک: به خوبی اثبات شده است که عوامل ژنتیک که به ارث می‌رسند با افزایش فشار خون ارتباط دارند.
عوامل محیطی: عواملی مانند چاقی، نمک زیاد و استرس نیز در افزایش فشار خون مؤثر هستند.
عوامل فشار خون ثانویه (5درصد از بیماران)
بیماری کلیوی: احتباس آب و نمک در بدن موجب بالا رفتن فشار خون می‌شود. این افزایش، خود می‌تواند باعث ایجاد بیماری کلیوی شود یا آن را بدتر کند.
بیماری‌های غدد درون‌ریز
داروها و سموم: افزایش فشار خون می‌تواند عارضه جانبی استروئیدها، الکل، کوکائین، سیکلوسپورین و اریتروپوئیتین باشد. مصرف مواد حاوی تیروزین مانند برخی از پنیرها در افرادی که از داروهای ضد‌افسردگی خاصی استفاده می‌کنند ممکن است منجر به حمله افزایش فشار خون در این افراد شود. خطر افزایش فشار خون در زنانی که از قرص‌های ضد‌بارداری استفاده می‌کنند، بیشتر است.
مقاومت به انسولین
